Praca w Turcji ? Jak założyć tu własny biznes?

Pytacie często o możliwość pracy w Turcji, o to jak założyć własny biznes i ile to kosztuje. Dziś kilka podstawowych informacji na ten temat. Nie będę wchodziła w zagadnienia jakiego rodzaju biznes rozkręcać, bo to oczywiście zależy od waszych pasji, doświadczenia i możliwości finansowych. Jedni próbują swoich sił w szeroko pojętej turystyce, inni w plantacji awokado a jeszcze inni w hodowli kur. Więc co i gdzie robić, to już zostawiam wam.  Ja podpowiem tylko jak wygląda temat założenia działalności gospodarczej czy też firmy w Turcjii ile to kosztuje.

Musimy zacząć od podstawowej sprawy czyli, tego, że Turcja nie jest częścią Unii Europejskiej, a więc, żeby tu legalnie pracować, należy posiadać pozwolenie na pracę. A jak je otrzymać…? No i tu zaczyna się niestety niezbyt łatwa droga.

Żeby pracodawca mógł nam wyrobić pozwolenie na pracę, musi spełnić określone i nie ma co ukrywać, dla większości pracodawców , dość trudne warunki. W przypadku prowadzącego działalność gospodarczą, jego obrót roczny nie może być niższy niż 800.000 TL a w przypadku np. spółki,  oficjalny kapitał wykazany w banku nie może być niższy niż 100.000 TL. (stan na rok 2020) 

Dla obu form działalności kolejnym przykrym i często niemożliwym do zrealizowania warunkiem jest oficjalne zatrudnienie minimum 5 obywateli tureckich na 1 obcokrajowca. Czyli w przypadku działalności niewymagającej pracy 5 osób, zaczynają się schody, które przejść samemu nie jest łatwo…aczkolwiek oczywiście Turek , podobnie jak Polak, POTRAFI 🙂

Pomijam tu oczywiście przedsiębiorców, którzy dla swoich pracowników organizują tzw. wizy touroperatorskie (przewodnicy turystyczni, rezydenci).

Czyli wracamy na turecką ziemię i mamy przed sobą niezbyt kolorowy obraz dotyczący pozwolenia na pracę. Załóżmy, że jednak decydujecie się na większe przedsięwzięcie, będziecie mieć zatrudnionych min. 5 obywateli tureckich i chcecie zatrudnić np. Polaka, lub samemu aktywnie pracować w Waszej firmie, pamiętajcie , że:

Po pierwsze, na dzień składania wniosku (online),  osoba ta musi posiadać minimum 6-cio miesięczne pozwolenie na pobyt,czyli tzw. iKAMETKĘ.

Po drugie, zakładacie działalność i tu oczywiście byłoby idealnie, gdybyście podpisali umowę z takim księgowym, którego na pewno rozumiecie.  Niewielu księgowych mówi płynnie w j. angielskim czy niemieckim, więc macie do wyboru szukanie takiego, z którym sami się dogadacie za po pomocą googla albo zatrudnicie tłumacza na zlecenie, co jest oczywiście możliwe. Osobiście świadczę usługi jako tłumacz przysięgły, jednak nie ma co ukrywać, że samodzielna komunikacja ze swoim księgowym, to większy komfort pracy i niższy koszt. Ale pocieszę Was temat  jest to do przejścia.

A więc zakładam, że dogadaliście się z księgowym i ustaliliście jaką formę działalności gospodarczej zakładacie. Czy będzie to działalność gospodarcza na ruchomych progach podatkowych 15-20-25-35-40 czy też spółka na stałym 20% progu podatkowym. Oczywiście czym większego zysku się spodziewacie, tym spółka będzie dla was bardziej korzystna. Księgowy zajmie się tematem złożenia odpowiednich dokumentów. To on wystąpi z wnioskami o nr NIP, o wpis do związków zawodowych, zorganizuje formularz do wystawiania faktur, pieczątkę firmy itp. Wszystkie te formalności to koszt około 15-25.000TL w przypadku działalności gospodarczej i 25-50.000 TL w przypadku spółki.

I tutaj właśnie obalamy mit związany z rzekomymi ułatwieniami, jeżeli wspólnikiem w firmie jest obywatel turecki. Lata temu tak było, teraz nie ma znaczenia czy zakładamy firmę jednoosobową jako Polak czy też macie za wspólnika obywatela Turcji. Poza tym, żeby były jakiekolwiek korzyści wynikające z takiego układu, obywatel turecki musi posiadać min. 51% udziałów ( tu akurat myślę o ewentualnym nabywaniu nieruchomości na terytoriach, gdzie jeszcze nie dokonano sprzedaży obcokrajowcowi) i wtedy w tym konkretnym przypadku, nie musicie starać się o zgodę na zakup z Izmiru ( tu zgoda wojskowa).

Czyli mówiąc krótko, nie dajcie nabrać się na to, że musicie mieć tureckiego partnera. Nie musicie, ale …. właśnie, gdy zaczynacie biznes tu w Turcji, nie znacie realiów rynku i prawa, nie znacie języka, to oczywiście współpraca z kimś, kto jest lokalny i wie co w trawie piszczy i może wam obiektywnie doradzić, jest bezwzględnie cenna zakładając oczywiście ze możecie takiej osobie ufać…

Jednak pamiętajcie że taki doradca nie musi być waszym wspólnikiem, no chyba, że obydwoje uznacie, że jest to dla was korzystne czy wręcz niezbędne pod kątem zarządzania firmą, gdy np. was nie ma na miejscu. Aczkolwiek zdalne prowadzenie biznesu, zwłaszcza w pierwszych latach, gdy on dopiero raczkuje, jest dość ryzykowne, z tego co obserwuję.

No, ale wracamy do kosztów prowadzenia firmy.

Kolejny koszt, to stały miesięczny koszt usług księgowego i tak jak w przypadku działalności gospodarczej wynosi on około 1500 TL to w przypadku spółki, w zależności od jej zakresu działalności, to około koszt 2000-2500 TL.

Koszty stałe, na które składają się m.in. zaliczki na podatek vat, opłaty skarbowe , opłata za prowadzenie księgowości, podatki związkowe, coroczne uwierzytelnienie księgi rozliczeniowej *koszt zmienny  w zależności od zatrudnionych pracowników . Czyli podsumowując, roczny koszt stały to około 25000 TL w przypadku działalności gospodarczej i 50000 TL w przypadku spółki oczywiście plus vat i podatek dochodowy.

Okej, czyli wiemy ile kosztuje założenie biznesu oraz jakie mamy stałe koszty dotyczące księgowości i podatków.

A teraz zabierzemy się za składanie wniosku o pozwolenie na pracę. W praktyce trwa to maksymalnie 2 miesiące i dzięki temu dokumentowi CALISMA İZNİ  możemy pracować przez kolejny ……rok. Tak niestety po roku będziemy musieli ponawiać proces.

Jak wygląda w praktyce szansa na otrzymanie pozwolenia na pracę? Niestety czym mniejsza firma, im mniej zatrudnia obywateli tureckich, i płaci mniejsze podatki, tym realna szansa na otrzymanie takiego dokumentu drastycznie spada. Firmy z dużym kapitałem i wysokimi oświadczeniami podatkowymi oczywiście mają w tym zakresie znacznie łatwiej.